Nowe sformułowania przykazań kościelnych


1.W niedziele i święta nakazane uczestniczyć we Mszy Świętej
   i powstrzymać się od prac niekoniecznych.

2.Przynajmniej raz w roku przystąpić do sakramentu Pokuty.
3.Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą.
4.Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych,
   a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach.
5.Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła.

 

Wykładnia niektórych sformułowań przykazań kościelnych

 


Pierwsze przykazanie

Świętami nakazanymi poza wszystkimi niedzielami są:

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi (1.I)

Uroczystość Objawienia Pańskiego - Trzech Króli (6.I)

Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej (w 2011 r. 23.VI)

Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15.VIII)

Uroczystość Wszystkich Świętych (1.XI)

Uroczystość Narodzenia Pańskiego (25.XII)

 

Czwarte przykazanie

Wszyscy wierni obowiązani są czynić pokutę. Dla wyrażenia tej pokutnej formy pobożności chrześcijańskiej Kościół ustanowił dni i okres pokuty. W tym czasie chrześcijanin powinien szczególnie praktykować czyny pokutne służące nawróceniu serca, co jest istotą pokuty w Kościele. Powstrzymywanie się od zabaw pomaga w opanowaniu instynktów i sprzyja wolności serca.

- Czynami pokutnymi są: modlitwa, jałmużna, uczynki pobożności i miłości,
  umartwianie przez wierniejsze pełnienie obowiązków, wstrzemięźliwość od
  pokarmów mięsnych i post.
- Czasem pokuty w Kościele są poszczególne piątki całego roku i czas Wielkiego Postu.
- Wstrzemięźliwość obowiązuje wszystkich, którzy ukończyli 14 rok życia we
  wszystkie piątki i Środę Popielcową oraz zaleca się ją w Wigilię Narodzenia Pańskiego.
- Post obowiązuje w Środę Popielcową i w Wielki Piątek wszystkich pomiędzy 18 a 60 rokiem życia.
- Uzasadniona niemożność zachowania wstrzemięźliwości w piątek domaga się od chrześcijan podjęcia innych form pokuty.
- Powstrzymanie się od zabaw obowiązuje we wszystkie piątki i w czasie Wielkiego Postu.


Piąte przykazanie

Posiadanie dóbr doczesnych przez Kościół ma na celu „organizowanie kultu Bożego, zapewnienie godziwego utrzymania duchowieństwa oraz innych pracowników kościelnych, prowadzenie dzieł apostolatu i miłości, zwłaszcza wobec biednych” (KPK, kan. 1254 § 2). Troska o dobra doczesne Kościoła i o utrzymanie instytucji kościelnych, a także o ludzi ubogich, jest obowiązkiem wszystkich wiernych. Oczywiście, zadośćuczynienie temu przykazaniu powinno odbywać się zgodnie z możliwościami poszczególnych osób, które w dzisiejszych czasach w wielu wypadkach nie są zbyt duże. Prawdą jest jednak i to, że potrzeby Kościoła i jego instytucji, duchowieństwa (które zgodnie z wielowiekową tradycją utrzymuje się dzięki ofiarności wiernych), a także osób najuboższych są niemałe. Realizacja piątego przykazania wymaga zatem od poszczególnych wiernych wielkiej wrażliwości sumienia i otwartości na potrzeby innych. Bardzo często składane przez wiernych ofiary i dary materialne mają znamiona „wdowiego grosza”, który - jeśli wypływa ze szczerego serca - ma zawsze wielką wartość.

 

Nowe sformułowania przykazań kościelnych, jak zauważyliśmy, różnią się nieco od tych, których nauczyliśmy się na pamięć wiele lat temu. Zmieniła się też w pewnych przypadkach wykładnia Kościoła co do ich treści. Nie zmieniła się jednak ich istota: odnosząc się do naszego życia moralnego, które jest związane z życiem liturgicznym i czerpie z niego moc, przykazania kościelne mają na celu zapewnienie nam niezbędnego minimum ducha modlitwy i wysiłku moralnego, we wzrastaniu w miłości do Boga, do Kościoła i do drugiego człowieka. Aby cel ten mógł być zrealizowany, zadośćuczynienie przykazaniom powinno wypływać z wolnej decyzji człowieka, który na drodze swej formacji chrześcijańskiej ufnie i posłusznie powierza się mądrości Kościoła.

 

W pewnych kwestiach wykładnia przykazań jasno określa powinności, od których wierny nigdy nie może odstąpić. Ważną jednak rzeczą jest to, aby litera prawa nie przesłoniła jego ducha: przez zewnętrzne spełnienie przykazania dokonywać się powinna wewnętrzna przemiana człowieka. W pewnych sytuacjach, w zależności od różnych okoliczności, Kościół pozostawia człowiekowi częściową swobodę w wypełnieniu przykazań kościelnych. Skorzystanie z tej możliwości zawsze będzie wymagało od człowieka wewnętrznej dojrzałości i właściwego zrozumienia istoty poszczególnych przykazań. Niedopuszczalną sytuacją byłaby taka, gdyby wyjątek (czyli zwolnienie w pewnych sytuacjach z obowiązku wypełnienia przykazania) stał się regułą (czyli normalną praktyką w życiu konkretnej osoby). Wszyscy powinniśmy dążyć do tego, aby sumienna realizacja „minimum” wyznaczonego przez przykazania, stała się bodźcem do wzniesienia się do „maksimum” naszych możliwości.